2008-04-01 Onderzoek

Elektronisch prentenboek verdubbelt taalwinst bij kleuters

Computers, en alle technologie die daarmee samenhangt (kortweg ICT), zijn niet meer weg te denken uit onze maatschappij. In veel huishoudens staat een computer. De computer maakt tegenwoordig zo langzamerhand onderdeel uit van de normale leefomgeving. Kinderen groeien op in en om het huis en doen ervaringen op met alles wat de omgeving te bieden heeft, door te spelen, te ontdekken, maar ook door te imiteren wat de ouders, broers en of zussen doen. Zo gaat het ook met computers. Zoals kinderen eigen is, gaan ze op onderzoek uit en willen ze experimenteren. Ook met de computer, als die onderdeel uitmaakt van hun leefomgeving. Al doende doen ze ervaringen op die weer een verrijking van de eigen (taal)ontwikkeling betekenen.
Door gebruik te maken van elektronische prentenboeken leren kinderen (kleuters) per dag gemiddeld 5-6 nieuwe woorden. Dit is een verdubbeling van de 2-3 woorden die ze anders op een dag bijleren. Opvallend is dat de leerwinst met elektronische prentenboeken in betrekkelijk korte tijd tot stand komt: 20 -30 minuten per dag. Dit blijkt uit een tussenrapportage ("Voorleesroutines: Vervangbaar door Computerroutines?”) van de Universiteit Leiden. Het onderzoek wordt medio 2008 definitief afgerond.

“Levende” boeken zijn de nieuwste generatie elektronische prentenboeken. Deze prentenboeken zijn geanimeerd, met beeld en geluid, en interactief. Tijdens het luisteren en kijken naar het verhaal op de computer beantwoorden kinderen zo nu en dan een vraag. Vooral kinderen met een taalachterstand hebben profijt van multimedia toegevoegd aan prentenboeken.

Er is onderzocht hoe het gebruik is van “levende” boeken op een aantal scholen. Leerkrachten die ervaring hebben opgedaan met “levende” boeken bevestigen de toename bij kleuters in verhaalbegrip en woordenschatkennis. Verder laten de praktijkervaringen zien dat “levende” boeken de leerkracht veel tijd besparen. Nadat de leerkracht het boek aan de kleutergroep heeft voorgelezen kunnen kinderen zelf het verhaal op de computer zo vaak herhalen als zij willen. Kleuters breiden hun woordenschat uit en leren nieuwe woordcombinaties bij. Zowel jongere als oudere kleuters profiteren van boeken op de computer. Leerlingen halen op deze manier betere prestaties. De resultaten van het onderzoek laten zien dat elektronische prentenboeken de doeltreffendheid van taalonderwijs aan jonge kinderen aanzienlijk kunnen verbeteren.